Najpierw słowa podziękowania...
....dla wszystkich, którzy skorzystali z zaproszenia, weszli na Zacznij migać ;) i przeczytali premierowy wpis. Także dla tych, którzy rzucili tylko okiem, ale udostępnili link innym.
Dalej zapraszam Was do pogłębiania wiedzy na ten temat. Jeżeli macie jakieś pytania, to śmiało piszcie. Postaram się udzielić zadowalających odpowiedzi.
A teraz, zgodnie z zapowiedzią:
Nazywa się to daktylografią :)
To fachowa nazwa alfabetu palcowego, tak często używanego w językach migowych. Każda litera alfabetu ma swój odrębny znak. Połączenie kilku z nich w odpowiedniej kolejności tworzy słowo. Chciałoby się dodać: "....a kilka takich słów tworzy zdanie". Ale tak jak podczas mówienia nie zawsze zachodzi potrzeba literowania wyrazów, podobnie w języku migowym. Przecież tutaj każde słowo ma zazwyczaj swój znak, który pokazuje się w przestrzeni. No chyba, że chodzi o imię, nazwisko, nazwę jakiegoś miejsca, leku czy nieznanego przedmiotu. Wtedy do akcji wkracza alfabet palcowy. Dzieje się to także wtedy kiedy ktoś uczy się migać, oj, wtedy literuje sporo. Można także po prostu zapomnieć pojedynczego znaku. Wtedy zwykle literuje się go i prosi o przypomnienie odpowiedniego gestu. Już to krótkie wprowadzenie pokazuje, że umiejętność sprawnego 'pisania' liter w powietrzu jest niezmiernie ważna.
Kiedy zacząłem zastanawiać się, co umieścić w tekście, uświadomiłem sobie, że informacji jest naprawdę sporo i jeden wpis nie wystarczy. Dlatego też opiszę najpierw sprawę ortografii, a następnym razem kwestię wyraźnego literowania.
Literuj poprawnie
Kilka lat temu zwróciłem uwagę mojemu słyszącemu koledze, że w wiadomości tekstowej zrobił błąd ortograficzny. Na to on zapytał; "Ale zrozumiałeś?". No jasne, że zrozumiałem i to nie tylko treść smsa, ale intencję kolegi. Od tej pory się nie czepiam :) Możesz napisać do mnie: "Jak rzyjesz, sebastjan?", liczy się treść wiadomości, że pamiętasz i podtrzymujesz znajomość.
Tylko nie rób błędów ortograficznych, kiedy korespondujesz z osobą niesłyszącą lub podczas posługiwania się alfabetem migowym. W najlepszym wypadku zostaniesz poproszony o sprostowanie, w najgorszym, zostanie ci zwrócona uwaga, możliwe, że nawet dosadnie. Do tej pory nie spotkałem niesłyszącego, który by pisał lub 'literował' z błędami ortograficznymi. Nie piszę tu o końcówkach, odmianach, itd. Z tym bywa różnie. Chodzi mi raczej o pisownię wyrazów, 'Pogrzeb' to 'pogrzeb', a nie 'pogżeb". 'Pszenica', nie 'przenica'. Jeżeli masz wątpliwości, nie martw się, Głuchy cię poprawi :)
A wyobraź sobie stare powiedzenie: "Dałby Bóg, żeby buk przepłynął przez Bug". Można namieszać. Tak naprawdę słychać jedno słowo- 'buk'. No i 'literuj' teraz ze słyszenia. Pół biedy jeżeli przypomni ci się, że buk to drzewo, a Bug to rzeka. Gorzej jeżeli nie skojarzysz i zostaniesz zapytany, czy Bóg siedzi na drzewie albo czy rzeka jest Bogiem. Gdyby twój niesłyszący rozmówca pochodził ze wschodniej części Polski mógłby być zdziwiony, o co chodzi z tą rzeką w niebie. A wszystko przez 'ó',czy 'u' niefrasobliwie użyte. Czyli oprócz znajomości pisowni przydaje się także zapoznanie z tematem. Dlatego czytaj, trenuj i w miarę możliwości przygotowuj się do migania. Wtedy małe prawdopodobieństwo, że twój przekaz zostanie źle zrozumiany.
Czytaj i trenuj
Kiedy odwiedziłem Andrzeja, niesłyszącego, który uczył mnie migać, zobaczyłem w jego domu sporo książek. Lubił czytać, sprawdzać, porównywać. To między innymi sprawiło, że znał gramatykę języka polskiego i literował niemal wzorcowo, z odmianą. Mimo, iż większość głuchych nie ma tak bogatego księgozbioru, to jednak, jak napisałem wcześniej, odrabiają pracę domową i w kontakcie z nami 'słyszącymi' starają się migać i pisać bez błędów ortograficznych. Czytają, przepisują i trenują. Uczą się literować nowo poznane słowa. Chcą, byśmy ich zrozumieli. Skoro oni tak robią, to...Czytaj, poszerzaj swoje słownictwo. Tym bardziej, że możesz kiedyś zostać poproszony o wyjaśnienie pisma urzędowego lub streszczenie jakiegoś materiału. Może będziesz tłumaczyć coś większemu gronu odbiorców albo sam zaczniesz uczyć języka migowego. To czynniki silnie motywujące.
Oprócz tego ważny jest konkretny trening, jeżeli chodzi o literowanie. Ćwicz przed lustrem. Dbaj o to, żeby znaki były pokazywane płynnie i bez błędów. Kiedy oglądasz telewizję, słuchasz radia lub czytasz, literuj treść, którą aktualnie przyswajasz. Oczywiście piszę tu o czynnościach jednoczesnych. Oglądaj film, czy wiadomości i nie patrząc na dłoń trenuj. Warto wcześniej ostrzec innych domowników, bo gotowi się zdziwić, kiedy zobaczą nas podczas takich ćwiczeń. A skoro już umiesz literować bez patrzenia na dłoń, spróbuj być bardziej 'świadomy' swojego ciała i trenuj z zamkniętymi oczami. Sam widzisz, że możliwości jest sporo. To sprawi, że podczas rozmowy z innymi użytkownikami języka migowego, literować będziesz naprawdę nieźle.
Imiona, nazwiska i inne ważne słowa
O miganiu imion i nazwisk napiszę jeszcze w następnym poście. Tutaj tylko wspomnę, że są imiona, w których można się pomylić i zrobić błąd ortograficzny :) Spotkałem się z czymś takim- Grzegosz zamiast Grzegorz. Kszysztof zamiast Krzysztof. Sebastijan zamiast Sebastian. Pewnie jeszcze kilka przykładów można by było znaleźć. 'Ja piszę jak słyszę'. Tak to wygląda, ale ogólnie oznaką szacunku jest poprawne wypowiadanie czy też literowania czyjegoś imienia i nazwiska. A jeżeli przedstawiasz siebie, to tym bardziej powinno ci zależeć, żeby nie robić błędów. W nielicznych przypadkach może dojść do niedomówień.
Nie ma takiego leku. Nie ma takiego miejsca. Nie ma takiego zawodu. Nie ma takiego przedmiotu. Bo, nie tak się to pisze. Nie tak się to literuje. Całe szczęście, że wyszukiwarki internetowe pomagają nam niwelować takie błędy. Chociaż z siecią różnie bywa.
I w tym momencie możesz się wystraszyć i przystopować. Ale od czego jest fascynacja nauką jakiegoś języka albo chęć poznania kultury osób, które się nim posługują. To skłania do pewnego wysiłku i wyrzeczeń, a w tym wypadku może to być zmiana podejścia do ortografii. Dasz radę ;)
Zapowiedź
Temat następnego posta- Literuj wyraźnie
Pozdrawiam
