Cześć!
Małymi kroczkami idziemy do przodu.
Obiecałem, że pojawią się filmiki z frazami wykorzystujące słownictwo z poprzednich materiałów. Na tej podstawie zobaczymy jak tworzyć proste zdania oznajmujące, pytające, przeczące w czasie teraźniejszym i przeszłym. Na przyszły przyjdzie czas.
Każdy film będzie opatrzony komentarzem wyjaśniającym poszczególne zjawiska językowe. I mam nadzieję, że także będzie łatwo jak do tej pory.
Ruszamy.
Informuję, czyli Ja zawiadamiam
Jak to bywa w innych językach, tak i w migowym zaczynamy zdanie od wskazania, kogo będzie dotyczył temat, używając, choćby zaimka osobowego 'ja'. We frazach będziecie co chwila widzieli 'ja', 'ja', ale w normalnej rozmowie nie ma potrzeby nadużywania tego słowa. Rozmówca na pewno będzie wiedział o kogo chodzi, najwyżej dopyta.
- Ja Głuchy? - Jestem Głuchy/ niesłyszący? albo Czy jestem (osobą) Głuchą?
Oczywiście jest znak migowy na słowo 'czy' oraz 'osoba', ale w PJM pytania tworzymy poprzez odpowiednią mimikę, a zaimek osobowy wskazuje o kim mowa.
- Nie, słyszący- Nie, jestem słyszący albo Nie, słyszę.
Znak 'nie', a także 'jestem' poznamy później. Akurat w tym zwrocie w PJM wystarczy przeczące pokręcenie głową i dotknięcie palcem wskazującym okolic ucha.
- Ja zawiadamiam/ informuję- Informuję Ciebie/ Was/ Państwa.
W PJM trzeba zwracać uwagę kto jest odbiorcą wiadomości, jedna czy więcej osób, dlatego też drugie zdanie jest w takiej formie.
- Ja język migowy nauka start- Rozpoczynam naukę języka migowego.
Znak 'start' występuje tu w znaczeniu 'zaczynać, rozpoczynać'.
- Język migowy nauka start? Dlaczego?- Dlaczego zaczynasz naukę języka migowego?
To warto zapamiętać- słowa, za pomocą których tworzymy pytania, zazwyczaj umieszczane są na końcu zdania. No i oczywiście mimika. Uniesienie brwi, głowa lekko do przodu, ułożenie ust w 'podkówkę' albo ciche wypowiedzenie 'dlaczego'.
- Dawniej zero w głowie- Dawniej nie wiedziałem/ nie miałem wiedzy.
Ten zwrot to taki idiom migowy. Są odpowiednie znaki na 'nie wiem', 'nie mam' albo 'wiedza', lecz po co utrudniać sobie i innym życie. Oprócz tego dzięki użyciu słowa 'dawniej' wkraczamy w czas przeszły. I wszystkie następne wypowiedzi dotyczyć będą właśnie przeszłości, aż nie zmieni tego jakiś inny znak, w stylu 'teraz', 'jutro' albo 'za tydzień'.
I dodatkowa zabawa. Następne zdania możesz potraktować jako odrębne frazy albo ciąg dalszy poprzedniej wypowiedzi.
- Grupa Głusi znam? Nie.- Nie znam/ nie znałem grupy (środowiska) Głuchych.
Oprócz znanych elementów, takich jak pytanie oraz zaprzeczenie, zauważyć można umieszczenie znaku 'grupa' w określonym miejscu w przestrzeni. Oczywiście ty decydujesz czy będzie to bardziej z prawej, lewej strony, czy też pośrodku. Poza tym traktując to zdanie jako dalszy ciąg poprzedniej wypowiedzi, można by powiedzieć- Nie znałem grupy (środowiska) Głuchych.
- Obserwuję, czytam, uczę (się). Wiedza wzrasta.- Obserwując, czytając, ucząc się moja wiedza wzrosła.
I taka nowość, w PJM nie ma słówka 'się', ono pozostaje w domyśle i podczas tłumaczenia na głos trzeba o tym pamiętać. Kolejny zwrot 'Wiedza wzrasta' jest idiomem migowym. Jest osobny znak na 'wiedza' i 'wzrastać' lub 'rosnąć'.
- Aha. Rozumiem. - W końcu zrozumiałem.
Przy tym zwrocie warto zauważyć, że mówiąc w języku polskim 'aha' wykonuje się zazwyczaj podobny ruch głową.
- Porozumienie uda (się)- Uda się porozumieć
- Dawno osoba Głucha widzę, próba zagadnąć trudno- Dawno widząc osobę Głuchą, trudno mi ją było zagadnąć.
Zdarza się to bardzo często, że należy zastosować zupełnie inne słowa, żeby wyrazić daną myśl. Właśnie, bo to dwa różne języki, dwa odmienne sposoby myślenia.
- Miganie regularnie nauka, głowa zmiana.- Ucząc się regularnie migać zmieniły się moje zapatrywania.
Skoro migam na swój temat, to wiadomo, że chodzi o moje zapatrywania i mój sposób myślenia.
- Osoba Głucha zagadnąć uda (się), porozumieć uda (się)- Uda się zagadnąć osobę Głuchą i porozumieć z nią.
W PJM modulację zastępuje między innymi mimika oraz dynamika gestów.
- Grupa Głusi kultura wiem- Poznałem kulturę Głuchych albo Mam wiedzę na temat kultury Głuchych.
Mimika wyraża pewną dozę zadowolenia.
- Rozumiem.
Tworzenie nowych fraz
Jest takie ćwiczenie, odkąd ludzie zaczęli się uczyć języków, polegające na zmianie jednego elementu w zdaniu, podczas gdy inne są stałe. Wykorzystując znane nam z bloga słówka, mogłoby to wyglądać mniej więcej tak:
Ja gwiazdy obserwuję.
Ja motyl obserwuję.
Ja kolega obserwuję. - zmień rodzajnik na 'ty'/ 'on'/ 'ona'/ 'oni'. Dzięki temu powstaną nowe frazy:
Ty gwiazdy obserwujesz.
On gwiazdy obserwuje.
Oni gwiazdy obserwują.
albo
Ja nauka regularnie.
Ja czytanie regularnie.
Ja obserwuję regularnie.
albo z kolorami
Ja motyl niebieski widzę - na miejsce 'motyl' wstaw 'długopis'/ 'książka'/ 'butelka'
Ja motyl żółty widzę.
Taaak. Chyba w następnych wpisach będzie więcej takich powtórek.
No i z każdego zdania twierdzącego powyżej można zrobić zdanie pytające, wykrzyknikowe lub rozkazujące. Wszystko zależy od wyrazu twarzy i dynamiki gestów. Podczas mówienia po polsku także zmieniasz mimikę, więc i tu nie powinno być problemu.
Przypomnę zdanie z Krakowem, które podano jako przykład bogactwa narzędzi, którymi dysponuje polski język migowy.
Kraków to piękne miasto- stwierdzenie
Kraków to piękne miasto? - pytanie
Kraków to piękne miasto! - okrzyk zachwytu
Kraków to piękne miasto?- pytanie z nutką niedowierzania
Kraków to piękne miasto- sarkazm
Jak wiele możliwości? Każde ze zdań to inny ton głosu, a także inna mimika. Wypowiedz je i obserwuj się w lustrze. Możesz też nagrać ze sobą filmik i zobaczyć jak twoja twarz zmienia się, przekazując różne emocje. Niby jedno zdanie, a tutaj wychodzi pięć.
W PJM robisz podobnie. Wróć do przykładów, które zaproponowałem przed chwilą i przećwicz je z odpowiednią mimiką i dynamiką. Jeżeli czujesz niedosyt, wykorzystaj inne wcześniej poznane słówka.
Już wkrótce frazujemy dalej.
Udanego przebywania ;)
